Ο δήμαρχος Κυθήρων και Αντικυθήρων, Ευστράτιος Χαρχαλάκης μιλά στο «Νέο Κόσμο»
Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο «Νέο Κόσμο» έδωσε ο δήμαρχος Κυθήρων και Αντικυθήρων κ. Ευστράτιος Χαρχαλάκης, ένας από τους νεότερους σε ηλικία (μόλις 35 ετών) και πλέον δυναμικούς και προοδευτικούς δημάρχους της Ελλάδας.
Ο κ. Χαρχαλάκης μόνο άγνωστος δεν είναι στην ελληνική ομογένεια της Αυστραλίας, αφού, όπως είναι γνωστό, στην αυστραλιανή ήπειρο ζουν και δραστηριοποιούνται δεκάδες χιλιάδες κυθηραϊκής καταγωγής Έλληνες.
Ας δούμε τι μας είπε.
«Ν.Κ.»: Είστε ένας από τους νεότερους δημάρχους της Ελλάδας. Εκλεχθήκατε σε ηλικία μόλις 33 ετών και σήμερα, μόλις δύο χρόνια μετά, έχετε καταφέρει να ακούγεται το όνομά σας πολύ πέρα από τα στενά πλαίσια του Δήμου σας. Το επιδιώξατε;
Ε.Χ.: Ποτέ μου δεν επεδίωξα κάτι τέτοιο και δεν ξέρω αν όντως ισχύει. Εκείνο που σίγουρα ισχύει, είναι ότι εδώ και δύο χρόνια, εγώ και οι συνεργάτες μου δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας για να πάμε τα νησιά μας μπροστά και να γυρίσουμε οριστικά σελίδα σε σχέση με το παρελθόν. Όπως ξέρετε, ανήκουμε στην Περιφέρεια Αττικής, παρά την μεγάλη γεωγραφική μας απόσταση από την Αθήνα. Αυτό απαιτεί να είμαστε ιδιαίτερα δυναμικοί και διεκδικητικοί σε όλες μας τις κινήσεις, ώστε η φωνή μας να ακούγεται και να μην χάνεται μέσα στο πλήθος των μεγάλων Δήμων της Αττικής, που διεκδικούν συνήθως τη μερίδα του λέοντος των χρηματοδοτήσεων, κυρίως για λόγους πληθυσμιακούς. Έτσι, εκείνο που κάναμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε, είναι να διεκδικούμε πόρους και δικαιώματα για το Δήμο και τα νησιά μας με κάθε τρόπο και μέσο, κυρίως με την διαρκή πίεση που ασκούμε στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Αποκτήσαμε με αυτόν τον τρόπο τη φήμη ενός διεκδικητικού Δήμου που δεν αφήνει εύκολα ευκαιρίες να πάνε χαμένες.
«Ν.Κ.»: Πώς είναι η καθημερινότητα ενός δημάρχου της επαρχίας στην Ελλάδα των μνημονίων και της κρίσης του 2016; Τι προβλήματα αντιμετωπίζετε;
Ε.Χ.: Η καθημερινότητα είναι εξαιρετικά απαιτητική. Οι απαιτήσεις είναι πάρα πολλές, οι περισσότερες, φυσικά, είναι σωστές και εύλογες, όμως με τόσο μειωμένο προσωπικό, οι Δήμοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν ακόμα και στις βασικές τους αρμοδιότητες. Η επαρχία, όπως όλοι ξέρουν, αφέθηκε επί πολλά χρόνια σε ένα καθεστώς υπανάπτυξης και έλλειψης ουσιαστικού ενδιαφέροντος, αφού το βάρος δόθηκε εδώ και 40 χρόνια στα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς μόνο το μοντέλο της αστικής ανάπτυξης προωθήθηκε διαχρονικά. Έτσι, οι Δήμοι, κυρίως των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, κλήθηκαν όχι μόνο να επιτελέσουν τα καθήκοντα που ορίζει ο Νόμος, αλλά και να καλύψουν ένα τεράστιο κενό, εκείνο των κρατικών κοινωνικών δομών, όπου δυστυχώς το Κράτος ήταν και εν πολλοίς παραμένει ανύπαρκτο επί δεκαετίες. Το βασικότερο πρόβλημά μας είναι η τεράστια έλλειψη σε μόνιμο προσωπικό. Ο Δήμος Κυθήρων χρειάζεται τουλάχιστον 25 μόνιμους υπαλλήλους για να δουλέψει σωστά και σήμερα έχει λιγότερους από τους μισούς. Το Κράτος, όμως, διαρκώς πιέζει για τη σωστή εκτέλεση των προϋπολογισμών, χωρίς να έχει κάνει ποτέ τη δική του αυτοκριτική για το γεγονός ότι ανέχεται προκλητικά να υπάρχουν δήμαρχοι που κάνουν μέχρι και τους γραμματείς στους Δήμους τους! Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Δήμου Κάσου, ο οποίος αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο: δεν διαθέτει κανέναν απολύτως υπάλληλο! Εμείς στα Κύθηρα χρειαζόμαστε επιστημονικό και εξειδικευμένο προσωπικό και, μέχρι στιγμής, το μόνο στο οποίο αρκείται το Κράτος είναι μια διαρκής παροχή υποσχέσεων. Με αυτήν την αντιμετώπιση, όμως, δεν μπορούμε να πάμε μπροστά. Το δεύτερο σημαντικότερο πρόβλημα είναι η παρανοϊκή γραφειοκρατία, που πιστεύω πως όποιος δεν την έχει αντιμετωπίσει δεν μπορεί να καταλάβει το μέγεθος και το βάθος της.
«Ν.Κ.»: Η κυβέρνηση στηρίζει τις δημοτικές Αρχές; Η συνεργασία σας με την Περιφέρεια είναι ικανοποιητική;
Ε.Χ.: Η συνεργασία μας με όλες τις Αρχές και, κυρίως, με την Περιφέρεια, είναι εξαιρετική σε όλα τα επίπεδα. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι καταφέραμε να εντάξουμε στο Τεχνικό Πρόγραμμα και τον Προϋπολογισμό της Περιφέρειας έργα ύψους άνω των 20 εκατομμυρίων ευρώ για το Δήμο Κυθήρων μετά από στενή συνεργασία με την περιφερειακή Αρχή. Ωστόσο, η εκτέλεσή τους καθυστερεί πολύ καθώς την ωρίμανση των έργων, τις μελέτες, τις εγκρίσεις που απαιτούνται, μέχρι και τα τοπογραφικά διαγράμματα, τα αναλαμβάνει ο Δήμος, που λόγω της τεράστιας έλλειψης προσωπικού καταφεύγει σε εξωτερικούς συνεργάτες και συμβούλους. Οι καθυστερήσεις στην ωρίμανση των έργων μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της εκτέλεσης είναι πραγματικά τεράστιες. Και θέλω να το γνωρίζουν και οι απόδημοί μας, ότι για να γίνει ένα δημοτικό έργο, τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά στην Ελλάδα. Χρειάζονται άδειες, εγκρίσεις, μελέτες, μια σειρά πραγμάτων και δυσκολιών που, πολλές φορές, απαιτούν μήνες ίσως και χρόνια για να ολοκληρωθούν. Η Περιφέρεια μας στηρίζει τεχνικά όπου αυτό είναι δυνατό, χωρίς, όμως, εξωτερικούς συμβούλους και συνεργάτες δεν θα είχαμε καταφέρει ούτε τα μισά από όσα κάναμε τα τελευταία δύο χρόνια. Το Κράτος, από την άλλη, δεν έχει κάνει αυτά που έπρεπε για τους Δήμους. Ζητάμε προσωπικό, αλλά μέχρι σήμερα δεν μας έχει δοθεί. Ζητάμε να επιστραφούν στους Δήμους οι παρακρατηθέντες πόροι που υπερβαίνουν το 65% από το 2009, αλλά μέχρι σήμερα οι πόροι ακόμα μειώνονται. Ο Δήμος Κυθήρων λάμβανε από το Κράτος περίπου 1.700.000 ευρώ το χρόνο για λειτουργικές δαπάνες και επενδύσεις μέχρι το 2014 και σήμερα το ποσό αυτό έχει μειωθεί στο 1.100.000 ευρώ. Όμως οι ανάγκες μεγαλώνουν και πολλές φορές ο κόσμος διαμαρτύρεται που δεν προχωρούν ορισμένα θέματα, αφού δεν γνωρίζει αυτά τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Πιστεύω ότι η Αυτοδιοίκηση μόνο κατ’ όνομα είναι αυτοδιοίκηση σήμερα. Το Κράτος πρέπει να καταλάβει ότι η Αυτοδιοίκηση είναι ο πρώτος βαθμός επικοινωνίας και επαφής του πολίτη με τη δημόσια εξουσία και, ως τέτοια, πρέπει να στηριχθεί ουσιαστικά και κατ’ απόλυτη προτεραιότητα.
«Ν.Κ.»: Σε πολλές προηγμένες χώρες βλέπουμε ότι στα τοπικά θέματα επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή συναίνεση ανάμεσα στις παρατάξεις. Δυστυχώς, αυτή η πολιτική consensus δεν φαίνεται να έχει εδραιωθεί ακόμα στην Ελλάδα, που διατηρεί μια συγκρουσιακή εικόνα στο πολιτικό της σκηνικό. Εσείς είστε ικανοποιημένος από τη συνεργασία μας με την αντιπολίτευση μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο;
Ε.Χ.: Το ερώτημά σας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Φυσικά, η συζήτηση που μπορεί να γίνει πάνω σε αυτό θα ήθελε πολλές ώρες και πολλές σελίδες. Είναι γεγονός ότι η χώρα μας έχει μείνει αρκετά πίσω σε ζητήματα πολιτικού πολιτισμού και συναίνεσης. Αυτό το βλέπουμε, κυρίως, στην κεντρική πολιτική σκηνή. Κάτι ανάλογο ισχύει και στις τοπικές κοινωνίες. Προσωπικά, με λυπεί που η χώρα μας δεν προοδεύει στον τομέα αυτό. Όταν ολοκληρώνεται μια εκλογική διαδικασία, καλό είναι όλες οι παρατάξεις να κάθονται στο ίδιο τραπέζι και να επιδιώκουν τη σύνθεση και όχι τη διάσπαση και τη σύγκρουση. Βέβαια, οι Αρχές πρέπει πάντα να λένε στους πολίτες την αλήθεια, κυρίως για το τι ακριβώς παρέλαβαν, αυτό όμως συχνά δημιουργεί πικρία στους προκατόχους τους που με κάθε μέσο επιχειρούν να βάλουν κατά των νέων Αρχών. Αν θέλουμε η χώρα να προοδεύσει, πρέπει να αποφασίσουμε όλοι μαζί να βάλουμε στην άκρη τα όποια μικροπολιτικά και παραταξιακά μας συμφέροντα –και φυσικά τα προσωπικά– και να προτάξουμε πάνω από όλα το γενικό συμφέρον του τόπου μας. Αλλιώς οι πολίτες ποτέ δεν θα μας συγχωρήσουν τις κοκορομαχίες και τις διαρκείς αντεγκλήσεις. Στο Δημοτικό Συμβούλιο Κυθήρων εκπροσωπούνται τέσσερις δημοτικές παρατάξεις, η μία της συμπολίτευσης και τρεις της αντιπολίτευσης. Το σύστημα διοίκησης και λειτουργίας των Δήμων είναι δημαρχοκεντρικό και ακόμα και η κατανομή των θέσεων μέσα στην αίθουσα του Δ.Σ. ενισχύει την σύγκρουση. Θα ήταν πολύ πιο ουσιαστικό για παράδειγμα τα έδρανα του Δ.Σ. να είναι σε οβάλ διάταξη και οι σύμβουλοι να κάθονται εναλλάξ και όχι ανά παρατάξεις. Σε πολλές προηγμένες χώρες, κυρίως του Βορρά, αυτό συμβαίνει. Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει κλίμα συνεργασίας. Θα μπορούσε, όμως, αυτή η συνεργασία να είναι ευρύτερη. Για παράδειγμα, η καταψήφιση του προϋπολογισμού από μία παράταξη, με την αιτιολογία ότι δεν θα εφαρμοστεί (χωρίς να έχει καν ξεκινήσει η υλοποίησή του!) δεν βοηθά το κλίμα συναίνεσης ούτε πείθει και τον κόσμο για την ορθότητα της επιλογής αυτής. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του εξωτερικού η αντιπολίτευση θα επεδίωκε να βοηθήσει την δημοτική Αρχή να εφαρμόσει όσο το δυνατόν καλύτερα το πρόγραμμά της ώστε να ωφεληθεί ο τόπος και μόνον ο τόπος. Πρέπει να αφήσουμε τους εγωισμούς, να ξεχάσουμε την παρουσία της κάμερας μέσα στις αίθουσες των Δ.Σ., να εξετάσουμε βαθιά και με σύνεση τι ακριβώς συμφέρει τον τόπο και στη συνέχεια με ήρεμη συζήτηση, να λάβουμε όλοι μαζί τις σωστές αποφάσεις. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε και ελπίζω ότι με την είσοδο στην πολιτική νέων ανθρώπων το κλίμα αυτό μπορεί σταδιακά να αλλάξει.
«Ν.Κ.»: Είστε ικανοποιημένος από τη φετινή τουριστική κίνηση στα Κύθηρα;
Ε.Χ.: Φέτος τα Κύθηρα είχαν, αναμφίβολα, την τιμητική τους. Οι αφίξεις τουριστών υπερέβησαν ακόμα και την πλέον αισιόδοξη πρόβλεψη και μπορούμε να πούμε ότι ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές τουριστικά των τελευταίων ετών με περισσότερες από 75.000 αφίξεις. Εκτός από τους κλασικούς τουρίστες, φέτος είχαμε και ρεκόρ αφίξεων από ομογενείς της Αυστραλίας, οι οποίοι τόνωσαν πάρα πολύ την τοπική οικονομία. Μάλιστα, μετά από πρόταση ομογενών μας, πραγματοποιήθηκαν και εκδηλώσεις για τους αποδήμους, όπως ο 1ος Ποδοσφαιρικός Αγώνας Ελλάδας–Αυστραλίας, οι χορευτικές παρουσιάσεις των τμημάτων του Kytherian Association of Australia, ενώ οι ομογενείς μας στήριξαν έμπρακτα την μεγάλη συναυλία της Μπάντας του Πολεμικού μας Ναυτικού στον λιμένα της Αγίας Πελαγίας, που έγινε στις 30 Ιουλίου στο πλαίσιο του Αφιερωματικού Έτους Ελλάδας Ρωσίας 2016. Ο Δήμος μας έχει μια πολύ συγκεκριμένη και στοχευμένη τουριστική πολιτική καθώς και πολιτική προβολής και διαφήμισης, την οποία υπηρετεί σταθερά και τα αποτελέσματά της είναι ορατά από όλους.
«Ν.Κ.»: Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες κυθηραϊκής καταγωγής ζουν στην Αυστραλία. Ο αριθμός είναι πολύ μεγάλος. Πώς προέκυψε; Η συνεργασία του Δήμου με τους ομογενείς είναι ικανοποιητική;
Ε.Χ.: Πράγματι, σύμφωνα με τις έρευνες και τις απογραφές των ομογενειακών μας ενώσεων και φορέων, οι κυθηραϊκής καταγωγής ομογενείς της Αυστραλίας αγγίζουν τις 70.000. Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος τόπος στην Ελλάδα, όπου η πληθυσμιακή διαφορά μητρόπολης και ομογένειας είναι τόσο μεγάλη και εντυπωσιακή. Εμείς είμαστε πολύ περήφανοι για τους αποδήμους μας, τόσο της Αυστραλίας όσο και της Αμερικής, καθώς και εκεί υπάρχει μεγάλη ομογένεια Κυθηρίων. Η μετανάστευση ήταν στο αίμα του Κυθήριου εδώ και δεκαετίες. Στα τέλη του 19ου αιώνα πολλοί Κυθήριοι και Αντικυθήριοι μετανάστευσαν στη Λατινική Αμερική (Αργεντινή, Χιλή) και στη συνέχεια ήρθε η σειρά της Αιγύπτου και, κυρίως, της Σμύρνης. Ειδικά, η περίπτωση της Σμύρνης είναι ξεχωριστή, αφού οι Κυθήριοι ήταν τόσοι πολλοί, ώστε η Σμύρνη ονομάστηκε «τα μείζονα Κύθηρα». Σήμερα μεγάλος αριθμός Κυθηρίων από τη Σμύρνη ζουν μόνιμα στο Κορδελιό της Θεσσαλονίκης. Στην περίοδο του εμφυλίου, η μετανάστευση προς την Αυστραλία ήταν αθρόα. Το ίδιο ίσχυσε και για τα μικρά Αντικύθηρα, καθώς σήμερα στην Αυστραλία υπάρχει σημαντική ομογενειακή κοινότητα Αντικυθηρίων, την οποία επισκέφθηκα το 1998 προκειμένου να γνωρίσω και εγώ τους εκεί στενούς συγγενείς μου, καθώς κατάγομαι από το νησί των Αντικυθήρων. Ο Δήμος μας συνεργάζεται υποδειγματικά με τους απόδημους και με τους συλλογικούς τους φορείς. Απόδειξη είναι ότι σημαντικά αναπτυξιακά έργα του τόπου μας έχουν χρηματοδοτηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από Κυθηρίους της Αυστραλίας, όπως οι σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις στο Λιβάδι, η μετατροπή ενός παλαιού Σχολείου σε Δημοτική Βιβλιοθήκη, οι μελέτες του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου όπου οι ομογενείς είχαν σημαντική συμβολή μέσω του Συλλόγου Φίλων Μουσείων Κυθήρων που ιδρύθηκε για το σκοπό αυτό και πολλά άλλα. Η συνεργασία μας είναι ειλικρινής και ουσιαστική και όταν ο Δήμος έχει κάποιες σοβαρές αναπτυξιακές προτάσεις, πάντα τις θέτουμε υπόψη των ομογενών μας. Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι η χρηματοδότηση από ομογενή της Αυστραλίας του Μουσείου Εικόνων στο Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, το οποίο εγκαινιάστηκε στις 24 Σεπτεμβρίου, ανήμερα της εορτής της Παναγίας μας και γέμισε χαρά και συγκίνηση όλους τους Κυθηρίους.
«Ν.Κ.»: Προγραμματίζετε κάποια επίσκεψη στην ομογένεια της Αυστραλίας; Και αν ναι, ποια θα είναι η ατζέντα σας;
Ε.Χ.: Πράγματι είμαστε σε προχωρημένες συνεννοήσεις με τους ομογενειακούς μας φορείς προκειμένου να γίνει μια επίσημη επίσκεψη δική μου και συνεργατών μου στην Αυστραλία μέσα στο 2018. Πρέπει μάλιστα να σας πω ότι στο συνδυασμό μου και στο Δημοτικό μας Συμβούλιο έχουμε και δύο δημοτικούς συμβούλους που έζησαν επί χρόνια και εργάστηκαν στην Αυστραλία, είναι εξέχοντα μέλη της ομογένειας και πλέον ζουν μόνιμα στα Κύθηρα. Η επίσκεψή μας αυτή δεν θα είναι ούτε τυπική ούτε ακόμα ένα ταξίδι αναψυχής, όπως δυστυχώς συνηθίζεται. Θέλουμε να είναι μια επίσκεψη ουσίας, που θα έχει συγκεκριμένους στόχους και συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αυτός είναι και ο λόγος που την προετοιμάζουμε τόσο καιρό και την έχουμε τοποθετήσει χρονικά στο Φθινόπωρο του 2018. Εγώ θα πάω στην Αυστραλία και θα επισκεφθώ τους ομογενείς μας, αφενός για να τους μεταφέρω την αγάπη και τη σκέψη της Μητέρας Πατρίδας, αφετέρου για να προσπαθήσω να τους κινητοποιήσω αναπτυξιακά, μοιράζοντας μαζί τους προτάσεις και στόχους για την βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου μας. Με λίγα λόγια, στην Αυστραλία δεν θα πάμε για τουρισμό, αλλά για να συσφίξουμε ουσιαστικά τις σχέσεις μητρόπολης – αποδήμων. Πρόκειται για μια απόλυτα εθνική στόχευση που θέλουμε αταλάντευτα να υπηρετήσουμε. Ήδη μέσα στο Νοέμβριο του 2016 θα έχω και μία συνάντηση με τον Πρέσβη της Αυστραλίας στην Ελλάδα για το σκοπό αυτό.